wsie w jednej i tej samej krainie geograficzno-historycznej . Kiedyś nazwy nadawano nie pojedynczym osadom ale całym dużym i rozległym okolicom. Tak było również w przypadku Krasnodębów. Legenda , która przetrwała próbę czasu nie rozmija się z prawdą historyczną. Opowiada ona o bogatym rycerzu , który w chwili gdy śmierć zajrzała mu w oczy wezwał do siebie synów dzieląc pomiędzy nich swój olbrzymi majątek (ponad 1000 ha). Każdy z nich, to jest Spytek, Rafał i Kosma oraz czwarty nieślubny, którego imienia opowieść nie podaje dostali jednakową część dóbr. Synowie osiedlając się na swoim dali początek wsiom zwanym obecnie Krasnodęby, ale zróżnicowanych na osady tzw. Sypytki , Kasmy , Rafały i Bachorza. Przy trzech pierwszych sprawa nie jest skomplikowana bowiem są to imiona. Ostatnia to nic innego jak zdeformowana lub może upiększona nazwa od słowa bachor, bowiem w ten sposób rodzeństwo okazało pogardę i zazdrość dla ponad planowego dziedzica. Takie podziały jak podany nie były niczym szczególnym np. Sikory przeszły podobną historię co uwydatniło się w ich nazwach: Piotrowięta, Pawłowięta itp. - dając do zrozumienia, że pochodzą od imion właścicieli. Opowieść o powstaniu Krasnodębów przechowała się w mojej rodzinie dzięki nieżyjącemu od wielu lat dziadkowi, który przekazał ją swoim dzieciom. Jak widzimy pamięć zbiorowa potrafi przetrwać próbę czasu i wyjść z niej zwycięsko, ale jest to możliwe tylko wtedy gdy nosicielami jej są ludzie emocjonalnie związani z ziemią rodzinną.
Śladami osadnictwa rycerskiego na Podlasiu i nie tylko są miejscowości, lub ich części zwane Wąsami. Taką nazwę nadawano niegdyś rycerzom polskim w związku z tym, że golili oni brody przeszkadzające w noszeniu hełmu bojowego pozostawiając jedynie wąsy, będące zarazem ozdobą. W ten sposób powstały wsie o tej charakterystycznej nazwie. Na przykład cześć Bielan tak właśnie jest nazwana. (Bielany - Wąsy) Bielany są dobrym przykładem na zamieszkiwanie obok siebie Polaków i Rusinów, bowiem inne jego części zwane są Jarosławami czy Borysami. Na Podlasiu zamieszkiwała też szlachta ruska nazywana bojarami (miejscowość Bojary). Na określenie narodowości przyjmowano i dodawano do nazwy głównej przymiotniki Lacki-Polski; Ruski np. Kosów Lacki, Stok Ruski. Podziały utrwalone w nazwach bywały i klasowe. Stąd brały się określenia np. Buczyn Szlachecki, Chruszczewka Włościańska, Łubin Kościelny czy Sawice- Dwór . Aby określić starszeństwo osad stosowano przymiotniki Nowy, Stary np. Nowa Wieś, Stara Kornica; wielkość np. Paczuski Duże i Małe lub poprzez zdrobnienie: Błonie - Błoniczko. Istniał również podział odnoszący się do usytuowania wsi bądź jej położenia. W ten sposób miejscowości położone wyżej zyskiwała miano Górnej np. Wojewódki Górne, a druga Dolnej - Trębice Dolne.
Nie sposób dokonać pełnej prezentacji wszystkich rodzajów, kategorii i historii dotyczącej powstawania nazw pisząc artykuł ograniczony liczbą stron . Temat ten wydaje się być niewyczerpany, gdyż nadal są osady, których nazwa stanowi zagadkę dla badaczy. Poruszyliśmy w przedstawionym materiale tylko czubek góry, prezentując ogólny zarys problemu. Dokonaliśmy tego w celu zachęcenia wszystkich tych, dla których nie obca jest ziemia podlaska aby spojrzeli na nią inaczej niż dotychczas. Zastanowili się nad cisnącymi się niekiedy do głowy pytaniami i spróbowali sami poszukać na nie odpowiedzi . Te zaś znajdą się zazwyczaj tuż, tuż i czekają cierpliwie, aby ktoś stał się ich odkrywcą.

D.K

Strona: | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |