RTG Sp. z o.o.  
Strona główna | Mapa strony | Dodaj do ulubionych
Czwartek, 12 grudnia 2024 roku, Imieniny: Adelajda, Aleksander
Nasz Przewodnik
Strona główna » Nasz Przewodnik
Menu
 
Nasz Przewodnik
Wybrane artyku³y :
Nasz Przewodnik Nr 1, 2 - wydania archiwalne 1997 r.
Nasz Przewodnik Nr 3 - wydanie archiwalne 1998 r.
Nasz Przewodnik Nr 4 - wydanie archiwalne 1998 r.
Nasz Przewodnik Nr 5 - wydanie archiwalne 1998 r.
Nasz Przewodnik Nr 6 - wydanie archiwalne 1998 r.
Nasz Przewodnik Nr 7 - wydanie archiwalne 1999 r.
Nasz Przewodnik Nr 8 - wydanie archiwalne 1999 r.
Nasz Przewodnik Nr 9 - wydanie archiwalne 1999 r.
Nasz Przewodnik Nr 10 - wydanie archiwalne 1999 r.
Nasz Przewodnik Nr 11 - wydanie archiwalne 2000 r.
Nasz Przewodnik Nr 12 - wydanie archiwalne 2000 r.
Nasz Przewodnik Nr 13 - wydanie archiwalne 2000 r.
Nasz Przewodnik Nr 14 - wydanie archiwalne 2000 r.
Nasz Przewodnik Nr 15 - wydanie archiwalne 2001 r.
Nasz Przewodnik Nr 16 - wydanie archiwalne 2001 r.
Nasz Przewodnik Nr 17 - wydanie archiwalne 2001 r.
Nasz Przewodnik Nr 18 - wydanie archiwalne 2001 r.
Nasz Przewodnik - wrzesieñ 2007
Nasz Przewodnik - wiosna 2007
Historia Siedlec (XV-XVIII w.)
Historia Polski (aut. I.T.)
Tajemnice Okr±g³ego Sto³u cz. 1
Tajemnice Okr±g³ego Sto³u cz. 2
Geopolityka XXI wieku
Geopolityka XXI wieku c.d.
Rozmowy Okr±g³osto³owe
Walka o panowanie nad Ba³tykiem w XVII w
Katyñ-miara godno¶ci cz³owieka
O cenzurze...
Brzezina Jaros³awa Iwaszkiewicza
Kult s³uszno¶ci inaczej naiwno¶æ...
Salezjanie w Soko³owie Podlaskim
Co sie dzieje na ¶wiecie
Geopolityka XXI wieku cz.III
Futurologia i moje spojrzenie w przysz³osc
Media i ¦wiat...
Kryzys...
Do Przywódców...
Nasza agroturystyka
Kuchnia naszego regionu
Ziemia - czas przetrwania
Odnale¼æ ¶wiat³o...
Krytyka
Cz³owiek bogiem...
Promocja kultury (suplement)
Promocja kultury i produktu turystycznego w regionie siedleckim
Czy kultura XXI wieku ma wp³yw na nasz± epokê?
Relatywizm XXI wieku...
Z mocy prawa...
Legendy, historia, genealogia regionalna...
RUCH DOBREGO PRAWA
Natura cz³owieka
Ustawa...
Oczekiwania a mo¿liwa przysz³o¶æ polskiej kultury
Mamy demokracje...
Szczere chêci...dla reform?
Twórczo¶æ bez owoców...
Terapia szokowa...
PREZYDENT...ju¿ za tydzieñ...
Witamy Prezydenta POLSKI, a co z gospodark±?
Czeka nas poprawka?
PROSTE I KRZYWE SPOJRZENIE...
Czas na wybory
Strategia satysfakcji...
Wstêp do debaty...
Kompromis wyborczy...
Fraszka niepolityczna...
Wieczno¶ci trwanie...
Blisko ludzi..
¯ycie gospodarcze...
Czas po wyborach...
Gwiazdy mówi±...
Mia³kie s³owa...
"Sanatoria pokryzysowe"...
¬le postawione pytanie...
Wizja...czy apel?
PESEL pod kresk±...
Przed nami REFERENDUM?
Strefa ciszy...
Kto zyska³ a kto straci³ po g³osowaniu na rozkaz?
Sprawa na 20 lat...
Bomba emerytalna...
Konsultacje...
O gospodarce...
Moje komentarze...
 
Nasz Przewodnik - mat. redakcyjne
A A A

Kuchnia naszego regionu



Odwiedzaj±c poszczególne gospodarstwa agroturystyczne podczas wyjazdu edukacyjnego zorganizowanego przez Mazowiecko-Podlaskie Stowarzyszenie Agroturystyczne postanowili¶my zaj±æ siê bardziej szczegó³owo zagadnieniem kuchni regionalnej.

Nie znam osoby, która nie lubi pierogów, domowych wypieków, babcinych p±czków czy aromatycznych wêdlin przygotowywanych przez gospodarzy. Bêd±c na wsi mamy czêsto okazjê spo¿ywania tych przysmaków. W dzisiejszych czasach jest to dla nas szczególna atrakcja, z tego wzglêdu i¿ sami, zapracowani i zabiegani nie mamy czasu na przygotowywanie domowych posi³ków. Coraz czê¶ciej ¿ywimy siê w restauracjach, barach szybkiej obs³ugi lub kupujemy gotowe potrawy w s³oikach, ciasta w proszku, które mo¿na ³atwo i szybko przyrz±dziæ po powrocie z pracy. Kiedy¶ by³o inaczej, szczególnie na wsi. Gospodynie piek³y chleb, przygotowywa³y posi³ki wed³ug przepisów przekazywanych z pokolenia na pokolenie, w komorach i przybudówkach wisia³y wêdzone miêsa, kie³basy, szynka. Jedzenie by³o zdrowe bez dodatków konserwantów. Dzisiejsze wêdliny kupowane w sklepie maj± ju¿ ca³kiem inny smak. ¦wiêta pachnia³y wêdlinami domowej roboty, aromatycznym bigosem, piernikiem, sernikami i babk±. By³o przy tym jednak wiêcej pracy, o wiele szybciej i pro¶ciej jest kupiæ gotowe wyroby w sklepie.

Pozostali jeszcze ludzie którzy kultywuj± tradycjê. Bardzo dobrym przyk³adem bêd± tu w³a¶ciciele gospodarstw agroturystycznych, którzy oferuj± nam zdrowe i smaczne domowe posi³ki. Odwiedzaj±c takie gospodarstwo mamy mo¿liwo¶æ spróbowania ró¿norodnych przetworów owocowych i warzywnych, ciast wypiekanych z naturalnych sk³adników, babek ziemniaczanych, pierogów, parowañców, klusek, nale¶ników, wyrobów mlecznych. Kosztuj±c swojskich wêdlin i kie³bas czujemy jeszcze aromat ja³owca czy drzewa dêbowego, które s± u¿ywane do ich wêdzenia.

Na sklepowych pó³kach mamy ogromn± ilo¶æ ró¿nych rodzajów pieczywa. Smak jeszcze ciep³ego chleba upieczonego w domowym piecu posmarowanego swoim mase³kiem wspominaj± z sentymentem nasze babcie. "Kiedy¶, gdy gospodynie wypieka³y go same, to w zasadzie ka¿de gospodarstwo mog³o siê pochwaliæ innym rodzajem chleba. Ró¿ni³ siê on w niewielkim stopniu kwasowo¶ci±, smakiem i aromatem; co wynika³o z nieco odmiennego sk³adu, czasu fermentacji oraz cech pieca chlebowego, w którym go wypiekano. Generalizuj±c na Podlasiu najczê¶ciej spotykany by³ chleb ¿ytni na naturalnym zakwasie. Pieczony by³ w specjalnych piecach chlebowych lub tzw. duchówkach; uk³adany na palenisku, na li¶ciach kapusty, dêbu lub tataraku. Chleb wypiekany na tataraku charakteryzuje siê niesamowitym i niezapomnianym aromatem oraz cudownym smakiem. Dlatego, mimo braku konieczno¶ci, od czasu do czasu, niektóre gospodynie jeszcze kilka lat temu go wypieka³y" . Obecnie wiele osób ten smak zna tylko z opowiadañ, dlatego my¶lê, ¿e warto odwiedziæ gospodarzy u których spróbujemy tradycyjnego chleba czêsto z dodatkami takimi jak s³onecznik, dynia, marchewka, orzechy. Warto nadmieniæ, ¿e wypiek na zakwasie le¿y dwa tygodnie.

Popularno¶ci± na naszych terenach ciesz± siê wszelkiego rodzaju wypieki dro¿d¿owe. S± to najczê¶ciej nadziewane bu³ki z serem, makiem lub powid³ami . "Kiedy¶ nadzienia przygotowano te¿ na s³ono i najczê¶ciej by³a to kapusta z grzybami, kasze lub soczewica. Ogólnie na tych terenach sporz±dzono wiele ciast dro¿d¿owych. Zwi±zane to by³o z mo¿liwo¶ci± ich wypieku w piecu chlebowym po skoñczeniu pieczenia chleba. Odzwierciedleniem upodobania do ciasta dro¿d¿owego jest fakt, ¿e jest ono obok ró¿nego rodzaju bab najczê¶ciej spotykanym wypiekiem na ¶wiêta Wielkanocne, i swoj± popularno¶ci± na tych terenach przebija s³ynne mazurki".

Ciekawym i popularnym wyrobem s± parzaki, parowañce pampuchy, pampuchy, pêpuchy, warniki- te wszystkie nazwy okre¶laj± jedn± potrawê- ciasto dro¿d¿owe, uformowane w kszta³cie p±czków z nadzieniem owocowym lub bez, gotowane na parze. Wy¶mienicie smakuj± polane ¶mietan± i posypane cukrem.

Kolejnym charakterystycznym elementem naszej kuchni jest sêkacz.
" Ciasto to ma specyficzny kszta³t, wynikaj±cy bezpo¶rednio z metody pieczenia na specjalnym ro¿nie - ¶ciêty sto¿ek (pusty w ¶rodku) z licznymi wypustkami przypominaj±cymi sêki drzewa. Nie licz±c kszta³tu cechuje je równie¿ struktura powsta³a przez zapiekanie kolejnych warstw ciasta na obracaj±cym siê ro¿nie (z czym tak¿e zwi±zany jest czas przygotowania - osi±gaj±cy nawet 2 godziny). ¯ywieniowcy odradzaæ bêd± spo¿ycia tego ciasta, co ciekawe nie tylko ze wzglêdu na du¿± ilo¶æ cukru, ale i cholesterolu - pochodz±cego z du¿ej ilo¶ci jaj. Na jeden sêkacz potrzeba bowiem ich oko³o 60. Oprócz nich w sk³ad ciasta wchodz± po 1 kg: m±ka pszenna, cukier, mas³o i ¶mietana. Ciasto to w zasadzie mo¿na nazwaæ potraw± okazjonaln±. Normalnie spo¿ywa siê je bardzo rzadko, ale za to na podlaskich weselach jest obecne praktycznie zawsze".

Popularne na naszym terenie s± potrawy wykonane z wykorzystaniem ziemniaków, najbardziej znana jest babka ziemniaczana( inaczej blacharz, blaszak, baba, tartan), placki ziemniaczane i kartacze. Powszechne s± kopytka i pyzy. "Placki ziemniaczane s± potraw± najbardziej znan± na ca³ym terenie Polski. A otrzymuje siê je z tartych ziemniaków z niewielkim dodatkiem m±ki pszennej, jaj i przypraw. Sma¿y na oleju lub smalcu. Potraw± o podobnym sk³adzie, lecz ju¿ zapiekan±, jest babka ziemniaczana. Pierwotnie sk³ada³y siê na ni± tarte ziemniaki i sma¿ona s³onina - by³a to potrawa biedoty. Pó¼niej w jej sk³ad zaczê³y wchodziæ m±ka i jaja. Jednym z najwcze¶niej stosowanym dodatków smakowych by³y odparzone lub gotowane grzyby, których pe³no ro¶nie w Podlaskich lasach. Obecnie w sk³ad tej potrawy wchodz± tak¿e (jako element wzbogacaj±cy smak) wêdzony boczek, wêdlina i ¿ó³ty ser oraz uzupe³niaj±ca smak cebula. Potrawa w trakcie rozpowszechniania na nowe tereny coraz bardziej uleg³a modyfikacji i w wielu ksi±¿kach kucharskich znajdujemy przepisy z u¿yciem piany z bia³ek dla lepszego spulchnienia, czy kawa³kami mas³a na wierzchu placka dla nadania przyjemnego ma¶lanego smaku. Mimo to wiele gospodyñ za punkt honoru stawia sobie zrobienie pysznej babki ziemniaczanej tylko z ziemniaków, m±ki, jaj, podsma¿onej s³oniny i ewentualnie cebuli". Kartacze to gotowane kluski wielko¶ci piê¶ci o nieco wyd³u¿onym kszta³cie (ich rozmiary decyduj± o bardzo d³ugim czasie gotowania siêgaj±cym nieraz godziny). Ciasto przygotowujemy z tych samych ilo¶ci ziemniaków gotowanych i surowych (startych i ods±czonych). Dodajemy m±kê ziemniaczan± zebran± z ods±czonego p³ynu z tartych ziemniaków i m±kê pszenn±. Kartacze nadziewane farszem z miêsa i cebuli, podawane s± najczê¶ciej ze skwarkami.

Regionalna kuchnia Podlasia czêsto i chêtnie wykorzystuje grzyby jako dodatek do potraw- wigilijnych uszek i barszczu, postnego bigosu czy ró¿nych nadzieñ. " Grzyby spo¿ywane s± równie¿ jako samodzielne potrawy w postaci sma¿onej (odparzone surojadki z cebulk± i s³onin±) i duszonej (rydze na ma¶le)".

Wymienione potrawy a tak¿e wiele innych mieli¶my okazjê spróbowaæ na Festiwalu Kuchni Regionalnej w Soko³owie Podlaskim, który odby³ siê w dniu 26.X. 2008 roku . Autorzy prezentacji wziêli udzia³ w konkursie na najsmaczniejszy produkt regionalny. Pojawi³ siê bigos, ko³acz, p±czki z marmolad±, strucle, sêkacze, murzynki i pierniki, chleb ¿ytni na zakwasie pieczony w piecu opalanym drewnem, parowce, jagodzianki, baby z serem i miêsem, pierogi, kie³basy, pasztety, szynki i kaszanki. Oprócz tego ogórki kwaszone, smalec, grzybki marynowane i inne przetwory owocowe i warzywne. Komisja oceniaj±ca mia³a trudne zadanie, gdy¿ wszystkie produkty i potrawy zas³ugiwa³y na uznanie.

W konkursie bra³a udzia³ m.in. pani Zofia Kalinowska z Tchórznicy, pani Iwona Walendziak z Ceranowa, pani Ewa Miko³ajczyk z Ceranowa, pani El¿bieta Pietrzykowska z Niecieczy, pani Ewa Mitowska ze Sterdyni, pani Celina Kur z Bia³obrzegi, pani Irena Sty¶ z Jab³onny Lackiej, pani Teresa Pytel ze Starego Ratyñca, pani Wies³awa Wincenciuk z Nowej Wsi Kosowskiej,pani Barbara Joñska z miejscowo¶ci Bielany Jaros³awy, pani Anna Kobyliñska z Wojewódek Dolnych, pani Ma³gorzata D±browska z Ho³owienek, pani Henryka i pan Józef Koniccy ze Skrzeszewa , Polski Zwi±zek Emerytów, Rencistów i Inwalidów z Soko³owa Podlaskiego, pani El¿bieta Malkus, pani Krystyna Gregorczyk i pani Zofia Ogrzewa³a z Kosowa Lackiego.

Mamy nadziejê, ¿e dalsza promocja kuchni regionalnej i wszelkie inicjatywy z tym zwi±zane spowoduj± coraz wiêksze zainteresowanie i sprawi±, ze coraz wiêcej osób zapragnie przekonaæ siê osobi¶cie jak smakuj± swojskie domowe potrawy.

Uda³o nam siê zdobyæ pierwszy przepis na jedn± ze smakowitych potraw kuchni regionalnej - wigilijny pieróg pieczony z kapust± i grzybami, którego autork± jest pani Irena Sty¶ z Jab³onny Lackiej. Za przepis serdecznie dziêkujemy i mamy nadziejê na dalsz± wspó³pracê. Wszelkie przepisy i rady s± mile widziane.

Wioleta Jêdruszuk

 

W swojej pracy wykorzysta³am artyku³ "Kuchnia podlaska w ¶wietle badañ Ko³a Naukowego Dietetyków", który jest dostêpny na stronie www.wrotapodlasia.pl .

 

P.S. Miejscowi mieszkañcy Soko³owa Podlaskiego i powiatu wiêkszo¶æ tego swojskiego jad³a znaj± z pokolenia na pokolenie, a jednak smakowito¶æ jest tylko podczas jedzenia, tak jak ogl±danie piêknego krajobrazu podczas naturalnej w³óczêgi. Tradycja kulinarna ma czêsto swoje ¼ród³a gdzie¶ przed wiekami, ¿adne automaty w technologiach produkcji ¿ywno¶ci ju¿ tego nie powtórz±, gdybym mia³ do dyspozycji 10 pkt. skalê smakow± to wiêkszo¶æ przysmaków w Soko³owie Podlaskim oscylowa³o w tej górnej punktacji, a te kupowane w sklepach oceni³bym od 0 do 3. Jeden ze znawców dawnych przepisów te¿ potwierdzi³ tak± tezê, ¿e codziennie karmimy siê chemiczn±, ma³o smaczn± ¿ywno¶ci±. Zwyczajny ziemniak przyrz±dzony i¶cie po staropolsku rozp³ywa siê po podniebieniem kilkakrotnie d³u¿ej ni¿ "gorzki kartofel", którego ³ykamy jak z³o konieczne, pieczona gê¶ z jab³kami, pierogi z kapust± i grzybami, ko³acz itd. , je¿eli zechcê to Pañstwu wszystko wymieniæ nastrojê Was do swojskiego jad³a jak "mandolinê do grania'. Kiedy¶ razem z dziadkiem wêdzi³em kie³basê, któr± mo¿na by³o spo¿ywaæ po miesi±cu bez ¿adnych lodówek, tak wy¶mienit± w smaku, jakby by³a wêdzona i podsuszona w poprzednim tygodniu. Stwierdzi³em, ¿e w starej recepturze nic siê nie zmieni³o, jednak porównanie kosztów tej swojskiej kie³basy z cenami na wyroby Zak³adów Miêsnych jest wy¿sze o 100%, ale przy³ó¿my to do skali smakowito¶ci oraz na pewno i zdrowotno¶ci to wyrób przemys³owy nie jest wart nawet 20-30%, to znaczy, ¿e w sklepach czêsto przep³acamy o 100%. Poniewa¿ wszystko jest w Internecie nie bêdê d³u¿ej przeci±ga³ niekoñcz±cego siê tematu, ale musimy siê zgodziæ, i¿ to wszystko jest co¶ za co¶, tradycyjna kuchnia mog³a wy¿ywiæ do 1 mld ludzi na ¶wiecie, cywilizacja spowodowa³a, ¿e staæ nas nawet na wykarmienie 10 mld ludzi na ¶wiecie. Jednak mo¿na siê zastanowiæ czy wybieraj±c siê na wczasy dalej warto wydawaæ pieni±dze na spreparowan± sztucznie ¿ywno¶æ czy chocia¿ gdzie¶ przez miesi±c podelektowaæ siê czym¶, czego zapomnieæ siê nie da.

Witold Zembrowski

 

Zobacz galeriê »

 

Wigilijny pieróg pieczony z kapust± i grzybami

 

Ciasto

0,5 kg m±ki

2,5 dag dro¿d¿y

11 ³y¿ek mleka

1 jajko

1 kostka margaryny

1 ³y¿ka cukru

sól do smaku

 

Wykonanie

Z dro¿d¿y, m±ki, cukru i ok. 2 ³y¿ek mleka wykonaæ rozczyn i odstawiæ do wyro¶niêcia. M±kê i margarynê posiekaæ no¿em, dodaæ wyro¶niête dro¿d¿e i pozosta³e sk³adniki. Ciasto krótko wyrobiæ, zawin±æ w foliê spo¿ywcz± i odstawiæ do lodówki na dwie godziny lub d³u¿ej. Po wyjêciu ciasto podzieliæ na dwie czê¶ci, ka¿d± rozwa³kowaæ na okr±g³y placek, wy³o¿yæ farsz z kapusty i grzybów, uformowaæ dwa du¿e pierogi. Wykonaæ widelcem dziurki, wierzch posmarowaæ ¿ó³tkiem i upiec na rumiano.

 

UWAGA:

Z tego samego ciasta mo¿na wykonaæ paszteciki z miêsem (na niepostn± okazje), a je¶li dodamy mniej soli i 3 ³y¿ki cukru, to mo¿e pos³u¿yæ do makowca lub rogalików z marmolad±, posypanych cukrem pudrem.

 

Farsz

0,5 kg kapusty kwaszonej

2-3 dag suszonych grzybów

1 cebula

pieprz

1 ³y¿ka oleju

 

Wykonanie:

Grzyby namoczyæ, ugotowaæ, ods±czyæ (wywar dodaæ do barszczu), pokroiæ w drobn± kostkê. Kapustê ugotowaæ, wystudziæ, mocno odcisn±æ i drobno pokroiæ. Cebulê pokroiæ w kostkê, zeszkliæ na oleju, dodaæ pozosta³e sk³adniki i odparowaæ wodê. Wystudziæ, doprawiæ do smaku, podzieliæ na dwie porcje, wykonaæ dwa du¿e pierogi i upiec.

 

Barszcz

1 kg buraków- ugotowaæ w ca³o¶ci i sch³odziæ

wywar z warzyw

wywar z grzybów

1-2 z±bki czosnku

sok z cytryny

sól i pieprz do smaku

 

Wykonanie:

Ugotowaæ wywar jarzynowy, dodaæ wywar grzybowy i buraki starte na grubej tarce jarzynowej, doprawiæ do smaku sol±, pieprzem i sokiem z cytryny. Pod koniec gotowania wrzuciæ zgnieciony czosnek.. Podawaæ z gor±cym pierogiem lub pasztecikami.

 

SMACZNEGO!

 

Irena Sty¶- Jab³onna Lacka

 



drukuj drukuj powrót powrót   do góry do góry 
© 2003 - 2024 R.T.G. Sp. z o.o.   Firma Oferta Katalog firmKÄ…cik Kulturalno -Turystyczny KÄ…cik poezji Polecamy Kontakt